Marjolein werkte 20 jaar als jeugdhulpverlener, schoolde zich om tot mediator en ontwikkelde MokumMediation, een unieke mediation-methodiek voor het sociaal domein, waar ook perMens regelmatig gebruik van maakt.
Waarom ben je MokumMediation gestart?
‘Ik werkte bij VIA (onderdeel van perMens) en merkte dat ik vaak aan het bemiddelen was tussen ouders en hun jongvolwassen kinderen om te voorkomen dat hun kind op straat kwam te staan, of naar begeleid wonen moest. Vaak werd ik net te laat betrokken, en was de situatie thuis al zo geëscaleerd dat thuis wonen geen optie meer was. Zo zonde!
Ik merkte ook dat ik als hulpverlener geen onafhankelijke positie had in de bemiddeling. Toen kwam het idee om MokumMediation te starten: bemiddeling in het sociaal domein om uithuisplaatsing en dakloosheid te voorkomen. De doelgroep bleek in de praktijk veel groter te zijn dan alleen ouders en kinderen.’
Tussen welke partijen bemiddel je zoal?
‘Tussen mensen die dak – of thuisloos dreigen te raken of al zijn, en hun omgeving. Bijvoorbeeld tussen ouders en hun kind, tussen een bewoner en de woningbouwvereniging of organisaties zoals perMens en HvO Querido. Maar ook met buren of tussen cliënten en hun hulpverleners.
Ik bemiddel in alle situaties waarin een conflict aan de basis staat van dreigende dakloosheid of een beroep op een opvangvoorziening. Door goede bemiddeling is dakloosheid of een beroep op maatschappelijke huisvesting vaak te voorkomen. Het scheelt de betrokkenen zelf veel ellende en de samenleving ontzettend veel geld.’
Waarom kunnen hulpverleners niet zelf bemiddelen?
‘Als hulpverlener sta je naast je cliënt. Je bent niet onafhankelijk. En in die rol kun je niet goed bemiddelen. Een woningbouwvereniging neemt mij als onafhankelijk, neutrale bemiddelaar serieuzer dan een ambulant begeleider.
Als buren van een bewoner in een omslagwoning klagen over overlast, dan werken zij ook sneller mee als er een neutraal iemand bemiddelt, dan wanneer de ambulant hulpverlener op de stoep staat.
Daarnaast heeft een mediator de technieken in huis om te bemiddelen. MokumMediation werkt volgens een geheel eigen methodiek. En tot slot: je bent als hulpverlener vaak te laat. Je wordt meestal pas betrokken als de boel al geëscaleerd is.’
Je bent zelf ruim twintig jaar jeugdhulpverlener geweest. Wat is daarvan de meerwaarde?
‘Ik heb een nog steeds een hulpverlenershoofd en hulpverlenershart. Ik begrijp de doelgroep, ik ken de problemen waar ze tegenaan lopen en de manier waarop ze daarop reageren: niet altijd even handig.
Bij mediation moeten mensen zelf gemotiveerd zijn om een oplossing te zoeken. Alleen die motivatie moet je wel zien en los zien te krijgen, en dat is bij deze doelgroep soms lastig. Ik heb een lange adem en kan vanwege mijn hulpverleningsachtergrond goed achter het gedrag van mensen kijken.
Stel, iemand ervaart overlast van zijn buurman. Die buurman is een wat verwarde, eenzame man, een hoarder (iemand met ernstige verzameldrang). Hij praat de hele tijd in zichzelf en hij doet de deur niet open als je aanbelt. Een reguliere mediator belt twee keer aan, en zegt dan: die man werkt niet mee. Einde oefening.
Ik schuif een briefje onder de deur, en kom een uur later weer terug. Of ik kijk of ik hem via de tuin te spreken krijg. Ik ken de drempels en ik weet hoe ik vertrouwen kan krijgen van mensen die niet veel vertrouwen hebben in anderen. Vaak begrijp ik beide partijen. En ik zeg ook vaak: wil je je gelijk krijgen of wil je een oplossing? Voor een oplossing moet je elkaar begrijpen. En daar help ik bij.
Zo bemiddel ik nu tussen een moeder en dochter. De dochter is op haar vijftiende in de gesloten jeugdzorg geplaatst, heeft daar een hele zware tijd gehad en is daarna op zichzelf gaan wonen. Dat lukte niet, nu woont ze weer thuis, in afwachting van een begeleid wonen plek. Maar thuis gaat het niet goed, haar moeder dreigt haar het huis uit te gooien. Het is een kwetsbaar meisje dat echt niet in de opvang terecht moet komen, het loverboycircuit lonkt. Met mediation werk ik nu aan de band tussen de moeder en het meisje, om te voorkomen dat ze op straat belandt.
Een ander voorbeeld: een dakloze man heeft net een woning gekregen, maar hij veroorzaakt veel overlast. Hij schreeuwt en stampt vaak. Hij is verschrikkelijk boos, maar niemand weet precies waarom. Hij ligt al onder de loep bij de GGD en team Zorg & Overlast. Alleen de straatjurist laat hij binnen, die mij gevraagd heeft om te bemiddelen met de buren, om te voorkomen dat de man weer op straat wordt gezet.
De man blijkt onheus behandeld te zijn door zijn advocaat, en heeft nog geld van hem tegoed. En hij wantrouwt de overheid, omdat er vroeger iets mis is gegaan met zijn uitkering.
We hebben de buren kunnen uitleggen wat er speelt in het leven van deze man. Dat verandert al hun beeld: van een gevaarlijke gek wordt het een buurman die terecht boos is. Ook blijkt die man al minder overlast te veroorzaken sinds we met hem in gesprek zijn. Hij kan nu in zijn woning blijven.’
MokumMediation is een korte interventie. Hoe ga je te werk?
‘Er is geen ingewikkelde aanmeldprocedure, er is geen wachtlijst. Zit je met een cliënt die een conflict heeft waardoor hij of zij dreigt uit te vallen? Dan kun je me bellen. Ik denk kosteloos met je mee.
Is het een zaak voor bemiddeling? Dan plannen we een eerste sessie. Ik spreek eerst beide partijen apart, daarna probeer ik ze samen aan tafel te krijgen. Die eerste gezamenlijke sessie eindigen we met een paar simpele praktische afspraken, die voor beiden partijen redelijk makkelijk te realiseren zijn. Dat zorgt al voor een positieve houding tijdens de tweede sessie.
Vaak volgen er dan nog één of twee sessies, en dan is het meestal wel opgelost. In 3 jaar tijd heb ik nu 70 casussen behandeld. In de meeste gevallen 2 of 3 sessies genoeg voor een geslaagde mediation.
Je kunt MokumMediation zien als een extra stukje gereedschap, dat je preventief kunt inzetten, om erger te voorkomen. Een dominosteentje dat je rechtop zet, waardoor de rest niet omvalt.’
Wil je meer weten of MokumMediation inzetten? Volg MokumMediation op LinkedIn of mail Marjolein.
