Wat speelt er bij de jongeren die jij begeleidt?
‘Dat is heel verschillend: schulden, problemen thuis of op straat, dakloosheid, uitval op school of werk. De overeenkomst is dat ze vanwege meerdere problemen vastlopen in het leven.
Een voorbeeld: ik ondersteun nu een jongen van 26, laat ik hem Jim noemen. Hij verloor zijn woning nadat hij verslaafd raakte aan gokken en zijn huur niet meer kon betalen. Het begon met bezoeken aan fysieke casino’s, maar na de legalisering van goksites liep zijn schuld snel op.
Hij had geen opleiding, geen werk, een schuld van 12.000 euro en geen dak boven zijn hoofd. Hij sliep ook niet bij vrienden, maar echt alleen, onder bruggen en in parken. Hij is vader van een dochtertje van vier, die hij niet mag zien zolang hij geen stabiele woonplek heeft. Dat vindt hij natuurlijk verschrikkelijk.’
Hoe kwam Jim bij VIA terecht?
‘Een jongerenadviseur van Werk en Inkomen van de gemeente Amsterdam (WPI) meldde hem bij me aan.
Ik werk daar één dag per week op het stadsdeelkantoor. De jongerenadviseurs kunnen mij er dan meteen bij vragen als ze in gesprek zijn met een jongere. Zo maken we de drempel naar VIA voor jongeren heel laag. Dat is belangrijk.
Want ieder nummer dat ze moeten bellen, iedere afspraak waar ze naartoe moeten is een potentieel afhaakmoment. Ook willen jongeren niet continu hun verhaal opnieuw vertellen. Dus blijf ik bij ze. Tot de dag dat ze een woonplek hebben, goede begeleiding krijgen, weer naar werk of school gaan.’
Wat heb je met Jim als eerste aangepakt?
‘Voor Jim had een woonplek prioriteit. Ik heb samen met hem een aanvraag ingediend voor de maatschappelijke opvang bij de GGD en het gesprek met de GGD met hem voorbereid. Dat doe ik met veel cliënten.
Dat gesprek is een heel belangrijk moment: een kruispunt in hun leven. Jongeren zijn er daarom vaak heel nerveus voor. En daardoor vergeten ze dingen over zichzelf te melden die hun kansen vergroten.
Zo had Jim zich bijvoorbeeld al ingeschreven voor een ‘gokstop’ een website van de overheid waarop je jezelf toegang ontzegt tot goksites, casino’s en speelhallen. Belangrijk om te vermelden, want het laat zien dat je aan je verslaving werkt.
Ondertussen vond hij werk in een magazijn. Eerst twintig uur per week, dat hij opbouwde tot 36 uur per week. We brachten zijn schulden in kaart, bevroren een aantal schulden en troffen regelingen met schuldeisers.’
Is het hem gelukt om een woning te krijgen?
‘Ja, na 7 maanden heeft hij een begeleide woonplek toegewezen gekregen. Daar kan hij binnenkort terecht.
Zijn contract bij het magazijn is verlengd, dat geeft ook perspectief. De begeleiding van VIA staat nu op een laag pitje totdat de begeleiding overgenomen wordt door HVO Querido, waar de woonbegeleiding onder valt.’
Hoeveel jongeren begeleid je nu?
‘24 jongeren, de een intensiever dan de ander. Zo lang ze op de wachtlijst staan, voor begeleid wonen, maar ook voor andere hulp zoals de GGD of GGZ, blijven we betrokken. We monitoren hoe het gaat en houden contact met de organisatie waar de jongere heen gaat. We zorgen altijd voor een warme overdracht.’
De jongeren die je begeleid hebben vaak al veel hulp gehad. Waarom werkt VIA dan nu wel?
‘Ik denk dat VIA werkt omdat wij het niet alleen over de hulpverlening hebben en over wat niet goed gaat. We hebben het ook over de gewone dingen in het leven. Voetbal, het nieuws. Ik ga met ze naar buiten, lopen, ergens wat eten. En ik ben oprecht geïnteresseerd in hun leven. Daarnaast hebben wij de tijd en staan we echt naast de jongere. We adviseren, stimuleren en activeren. We gaan zoveel mogelijk mee naar afspraken.
Ik wil ook weten hoe het echt met de jongere gaat. Wat is zijn slaappatroon? Piekert hij veel, is hij vaak boos? Eet hij wel goed? Waar komt die hoofdpijn vandaan? Uiteindelijk hangt het mentale welzijn samen met alle leefgebieden.
Je kan bijvoorbeeld wel als doel hebben om 36 uur per week te werken en om 7 uur ’s ochtends te beginnen. Maar dat hou je niet vol als je om 4 uur ’s nachts slaapt. Die spiegel hou ik voor. Begin dan met 10 of 20 uur. Of met vrijwilligerswerk. Door kleine stappen te zetten boek je meer successen.
Je moet je realiseren: als je al jaren op meerdere gebieden problemen hebt, dan zijn die niet in zes maanden tijd allemaal opgelost. We kunnen veel stappen zetten, maar ik zeg ook: neem de tijd.’
Wat was je advies aan Jim?
‘Jim zei ook meteen toen hij aangenomen was: ik ga veertig uur werken en in het weekend ga ik een krantenwijk lopen. Maar hij heeft twee jaar niet gewerkt, op straat gezworven, een omgekeerd dag- en nachtritme ontwikkeld. Hij zal moeten wennen. Ik weet: hardlopers zijn vaak doodlopers.
Uiteindelijk moet de jongere het zelf kunnen, en zelf vol kunnen houden. Ik wil de jongeren die ik begeleid niet meer terugzien. Ons doel is dat je uit de hulpverlening gaat, dus we gaan het goed aanpakken. Door kleine stappen te zetten en zo successen te boeken.
We kijken goed welk werk past. Een magazijn is prima. Maar de horeca niet, dat geeft te veel prikkels. Zo stuur ik bij sommige jongeren eerst op vrijwilligerswerk aan.’
Wanneer zit jij na een werkdag tevreden op de bank?
‘Als iemand ervaart: het is me gelukt, en ik zie diegene groeien qua zelfvertrouwen. Dat kan soms om kleine stappen gaan, die voor anderen heel normaal zijn.
Zoals bellen naar de belastingdienst, en vragen: heb ik recht op toeslag en hoe vraag ik dat aan? Veel jongeren durven het niet. Of ze bellen en stellen de verkeerde vragen. Dus bereid ik dat gesprek met ze voor. Soms bel ik op de speaker, dan luisteren en schrijven ze mee. De volgende keer bellen ze zelf.
Als dat lukt, groeit hun zelfvertrouwen en dan durven ze andere stappen ook te zetten. Ze krijgen ze hun leven weer in eigen hand. En dat is heel mooi om te zien.
Uiteindelijk wil iedereen een stabiel leven hebben. Van die motivatie maak ik gebruik. Ik merk dat veel jongvolwassenen zichzelf al snel oud vinden: ik ben al bijna 25 en zit nog steeds in de shit. Nou, dan gaan we daar wat aan doen!’
Hoor je nog wel eens iets van jongeren die je begeleid hebt?
‘Regelmatig! Laatst kwam ik er een tegen in Osdorp. Hij is nu getrouwd, heeft twee kinderen en een koophuis. Helemaal gesetteld. Daar doe ik het voor.
Vorige week kreeg ik een appje: Hé Geoff, ik ga binnenkort trouwen! Deze jongen heb ik destijds via een werk/leertraject de beveiliging in begeleid. En nu heeft hij zijn eigen beveiligingsbedrijf. Hij vroeg of ik op zijn bruiloft wilde komen. Dat vind ik hartverwarmend.’
Wil je weten hoe een week van VIA-coach Geoffrey eruitziet? Lees dan Dagboek van een VIA-coach in MUG-magazine.
